Bảo đảm nguồn lực cho phục hồi và phát triển

- Nhìn lại năm 2022,ộtrưởngBộTàichínhHồĐứcPhớcTiếptụcđềxuấtchínhsáchhỗtrợngườidândoanhnghiệkq nha cai Bộ trưởng có hài lòng về những kết quả ngành tài chính đã đạt được không?

- Trong bối cảnh khó khăn của năm 2022, ngành tài chính đã chủ động nỗ lực, quyết liệt thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao và đến nay đã hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đặt ra.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc Nguồn: TTXVN

Trong đó, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế đã được Bộ thực hiện chủ động, đáp ứng được yêu cầu về tiến độ, bảo đảm chất lượng, thể chế hóa các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và hội nhập quốc tế.

Cụ thể, Bộ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), cho ý kiến Luật Giá (sửa đổi) và thông qua 3 nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 2 nghị quyết và cho ý kiến về định hướng sửa các Luật Thuế; trình Chính phủ 46 Nghị định (đã ban hành 17 nghị định, đang xem xét ban hành 29 dự thảo nghị định)… Trong thẩm quyền của mình, Bộ đã ban hành 68 thông tư. Qua đó, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài chính, giúp công tác quản lý tài chính - ngân sách nhà nước ngày càng minh bạch, chặt chẽ và hiệu quả.

Trong điều hành ngân sách, Bộ phấn đấu tăng thu và quản lý chi chặt chẽ, triệt để tiết kiệm, hiệu quả. Đến ngày 15.12.2022, thu ngân sách nhà nước đã vượt 19,8% so với dự toán, cao hơn 78.000 tỷ đồng so với số đánh giá thực hiện cả năm đã báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tư (tháng 10.2022).

Kết quả này giúp bảo đảm nguồn lực hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; bù đắp số giảm thu ngân sách do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí; đồng thời có đủ nguồn lực chi đầu tư phát triển và thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, an sinh xã hội mà không phải tăng bội chi ngân sách.

- Các chính sách miễn giảm thuế, phí… hỗ trợ doanh nghiệp và người dân đã được triển khai như thế nào, thưa Bộ trưởng?

- Năm 2022, các giải pháp về thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất sẽ hỗ trợ doanh nghiệp, người dân với giá trị tiền thuế, tiền thuê đất, phí, lệ phí dự kiến khoảng 233,5 nghìn tỷ đồng, gồm cả số giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Đến 15.12.2022, đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn gần 200.000 tỷ đồng.

Có thể thấy những chính sách này đã thể hiện sự đột phá, sáng tạo và quyết liệt trong công tác điều hành của Bộ Tài chính. Đặc biệt, các chính sách giảm thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với nhiều hàng hóa, dịch vụ chịu mức thuế suất 10% và giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn đã có “tác dụng kép”. Một mặt, giúp giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm việc làm cho người lao động; mặt khác góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội trong điều kiện sức ép lạm phát, chi phí tăng cao.

- Như Bộ trưởng chia sẻ, thu ngân sách vượt dự toán là điểm sáng trong bức tranh của ngành tài chính năm qua. Điều này có khả năng lặp lại trong năm 2023 không, thưa Bộ trưởng?

- Đến thời điểm này, thu nội địa đã hoàn thành và vượt dự toán Quốc hội, Chính phủ giao cho Bộ Tài chính. Đây không chỉ là kết quả thể hiện sự nỗ lực của ngành tài chính, cơ quan thuế các cấp mà là kết quả của cả hệ thống chính trị trong phòng chống dịch bệnh và những quyết sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong phục hồi kinh tế, kiểm soát lạm phát.

Tuy nhiên, từ quý III.2022 trở lại đây, nền kinh tế đã bộc lộ một số khó khăn khi tình hình thế giới có nhiều biến động khó lường. Xung đột địa chính trị Nga - Ukraine diễn biến phức tạp. Khủng hoảng năng lượng ngày càng trầm trọng kéo theo khủng hoảng các thị trường hàng hóa khác. Các nước lớn áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro trên thị trường tài chính, tiền tệ...

Ở trong nước, áp lực lạm phát gia tăng; thị trường vốn, bất động sản, chứng khoán, tiền tệ, giải ngân vốn đầu tư công còn nhiều điểm nghẽn,... chưa thể khắc phục ngay để khôi phục nguồn thu ngân sách. Sức ép về lãi suất, tỷ giá, lạm phát đẩy chi phí đầu vào tăng cao, đầu ra tiêu thụ chậm lại do thiếu đơn hàng mới. Thị trường xuất khẩu giảm sút khi cầu tiêu dùng tại nhiều quốc gia suy giảm...

Những vấn đề trên sẽ là áp lực lớn cho việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách năm 2023. Như chúng ta biết, Quốc hội đã thông qua dự toán tổng thu ngân sách năm 2023 là 1,6 triệu tỷ đồng, tăng 0,4% so với ước thực hiện năm 2022.

Tiếp tục tạothuận lợi, giảm chi phí

- Bộ Tài chính đã chuẩn bị những gì để ứng phó với rủi ro sắp tới?

- Để giảm thiểu tác động từ bên ngoài, kiềm chế lạm phát, Chính phủ đang nghiên cứu trình Quốc hội một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo môi trường tốt cho doanh nghiệp phát triển. Điều này trước mắt có thể làm giảm thu nội địa năm 2023 so với dự toán.

Trước tình hình này, ngành tài chính đã sẵn sàng các kịch bản ứng phó trong thực hiện nhiệm vụ thu cho cả năm 2023 và giai đoạn 2023 - 2025 để hoàn thành mục tiêu Quốc hội giao.

Cụ thể, Bộ sẽ tiếp tục bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về chính sách tài khóa nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Nghiên cứu, rà soát và sửa đổi, bổ sung các luật về thuế theo Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến năm 2030. Tiếp tục thực hiện một số giải pháp để hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân có thêm nguồn lực ứng phó với những khó khăn, thách thức trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, thực hiện các giải pháp về quản lý thu ngân sách và cải cách thủ tục hành chính trong quản lý thu ngân sách. Chủ động rà soát lại nhu cầu chi và cơ cấu lại chi ngân sách; sắp xếp các khoản chi theo thứ tự ưu tiên, thực hiện quản lý chi ngân sách chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả…

- Cụ thể các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân là gì, thưa Bộ trưởng?

- Bên cạnh những yếu tố tích cực, thuận lợi, dự báo năm 2023 sẽ vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức từ những tác động bất lợi chung của kinh tế thế giới. Trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, hội nhập sâu rộng, những biến động kinh tế thế giới chắc chắn tác động lớn tới sự phục hồi của nền kinh tế và hoạt động của doanh nghiệp, người dân...

Cùng với việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ đã được ban hành, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp áp dụng cho năm 2023 như: gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất; giảm thuế nhập khẩu ưu đãi đối với một số nhóm hàng hóa là nguyên liệu, vật tư đầu vào cho sản xuất; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn; giảm tiền thuê đất...

Về lâu dài, Bộ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với các cấp có thẩm quyền nhằm hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách thuế phù hợp với các tiêu chuẩn của hệ thống thuế tốt theo thông lệ quốc tế, đáp ứng yêu cầu về nguồn lực để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030; đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, khuyến khích đầu tư, thúc đẩy cạnh tranh, điều tiết thu nhập hợp lý...

Nhằm tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, Bộcũng sẽ tiếp tục cải cách trên mọi mặt công tác như hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, thủ tục hành chính; đẩy mạnh hiện đại hóa các lĩnh vực của ngành tài chính, đặc biệt trong ngành thuế, hải quan - vốn liên quan nhiều và trực tiếp tới doanh nghiệp, người dân.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!