Tổng cục Hải quan triển khai đoàn công tác kiểm tra thực tế các lô hàng phế liệu thuộc diện phải KTCN tại cảng Hải Phòng. Ảnh: Song Linh
Đề án này sẽ tạo bước đột phá trong việc đơn giản thủ tục kiểm tra chuyên ngành (KTCN) ngay tại cửa khẩu,ĐổimớikiểmtrachấtlượnghànghóatạicửakhẩuBướcđộtphátrongcảicákèo nhà cái vin khắc phục nhược điểm của mô hình KTCN hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) hiện nay” - ông Vũ Lê Quân - Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan, Tổng cục Hải quan trao đổi với phóng viên TBTCVN.
* PV: Xin ông cho biết, đến nay dự thảo đề án KTCLHHXNK được cơ quan hải quan xây dựng có những nội dung cơ bản nào để vừa đảm bảo tạo thông thoáng cho hoạt động nhập khẩu hàng hóa, vừa có thể kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật ngay tại cửa khẩu?
- Ông Vũ Lê Quân:Dự thảo đề án được xây dựng với nhiều nội dung cải cách so với mô hình hiện nay theo hướng đơn giản hóa, chuẩn hóa, thống nhất quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng (KTCL), kiểm tra an toàn thực phẩm.
Theo mô hình mới, hàng hóa nhập khẩu được phân loại vào các nhánh quy trình kiểm tra khác nhau theo hướng đơn giản dần dựa trên lịch sử hoạt động KTCL, kiểm tra an toàn thực phẩm mà các bộ, ngành, cơ quan hải quan, tổ chức đánh giá sự phù hợp đã thực hiện đối với mặt hàng, quá trình chấp hành pháp luật của DN; áp dụng chuyển đổi phương thức kiểm tra (từ kiểm tra chặt sang kiểm tra thông thường, kiểm tra thông thường sang kiểm tra giảm); thay đổi cách tiếp cận từ kiểm tra chất lượng theo hàng hóa gắn với chủ hàng sang KTCL theo hàng hóa.
 |
Ông Vũ Lê Quân |
Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính đã tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành, cộng đồng DN dự thảo đề án thông qua hội thảo và một số cuộc họp trực tiếp. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến tham gia của các đơn vị, đề án được xây dựng, hoàn thiện dựa trên nguyên tắc cải cách thực chất công tác KTCN đối với hàng hóa nhập khẩu tạo thuận lợi cho DN nhưng vẫn phải đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước của các bộ ngành về chất lượng của hàng hóa nhập khẩu, bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân, bảo vệ môi trường, an ninh kinh tế, an ninh quốc gia.
Ngoài ra, để đảm bảo tính tuân thủ pháp luật của DN về chất lượng hàng hóa nhập khẩu, tại mô hình mới quy định cơ quan hải quan kiểm tra ngẫu nhiên không quá 5% tổng số lô hàng nhập khẩu để đánh giá rủi ro, đánh giá tuân thủ của DN. Đồng thời, tại đề án quy định trách nhiệm phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước để kịp thời phát hiện, xử lý hàng hóa không đạt chất lượng.
* PV: Việc kiểm soát chất lượng hàng hóa nhập khẩu có sự tham gia của các cơ quan chuyên ngành. Ông có thể cho biết vai trò, trách nhiệm chủ trì của cơ quan hải quan và từng cơ quan chức năng khi tham gia và triển khai đề án?
- Ông Vũ Lê Quân:Để triển khai mô hình mới, tại dự thảo đề án quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong thực hiện hoạt động KTCL hàng hóa nhập khẩu, bao gồm trách nhiệm của DN, các tổ chức giám định được chỉ định, cơ quan hải quan, các bộ quản lý ngành, lĩnh vực.
Trong đó, trách nhiệm của cơ quan hải quan là thực hiện thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hải quan và thực hiện KTCL hàng hóa tại cửa khẩu để làm cơ sở thông quan hàng hóa. Công bố trên Cổng thông tin một cửa quốc gia danh mục các mặt hàng cơ quan kiểm định hải quan có đủ năng lực để thực hiện kiểm tra, danh mục các mặt hàng được áp dụng phương thức kiểm tra thông thường, kiểm tra giảm; xây dựng cơ sở dữ liệu và hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin để đảm bảo triển khai các nội dung theo mô hình đề án mới.
Trách nhiệm của bộ quản lý ngành, lĩnh vực là thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chất lượng hàng hóa nhập khẩu; xây dựng chính sách pháp luật về quản lý chất lượng hàng hóa; thực hiện KTCL hàng hóa nhập khẩu trước khi nhập khẩu…
Đồng thời, bộ quản lý ngành, lĩnh vực có trách nhiệm phối hợp, cung cấp thông tin về chất lượng hàng hóa để cơ quan hải quan quyết định phương thức kiểm tra phù hợp và phối hợp với cơ quan hải quan trong việc xử lý lô hàng không đạt chất lượng.
* PV: Khi đề án được triển khai DN được hưởng lợi gì so với cách thức kiểm tra thông quan hàng hóa như hiện nay, thưa ông?
- Ông Vũ Lê Quân:Với việc triển khai mô hình mới theo đề xuất của đề án, DN nhập khẩu sẽ được hưởng rất nhiều lợi ích. Cụ thể là, DN tiết kiệm được nhiều chi phí do tỷ lệ lô hàng phải KTCL giảm; quy trình, thủ tục KTCL đơn giản hơn; nhiều đối tượng được miễn KTCL; giảm thời gian thông quan.
Đặc biệt, DN sẽ tiết kiệm được thời gian làm thủ tục KTCL, vì chủ yếu giao dịch với một đầu mối trong quá trình KTCL, thay vì phải làm việc với nhiều cơ quan thuộc quản lý của bộ, ngành như hiện nay. DN không phải tham gia vào quá trình KTCL hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; một số quy trình, thủ tục KTCL được lồng ghép trong quy trình làm thủ tục hải quan; áp dụng điện tử hóa tối đa vào quy trình KTCL như tự động phân loại phương thức kiểm tra, kết nối và chia sẻ thông tin.
DN chủ động hơn trong hoạt động nhập khẩu hàng hóa và trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh, DN được lựa chọn quy trình KTCL phù hợp với điều kiện kinh doanh; thông tin, quy định về kiểm tra chất lượng hàng hóa được công khai, minh bạch trên Cơ chế một cửa quốc gia.
* PV: Xin cảm ơn ông!
| Được sự phân công của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đang chủ trì xây dựng Đề án KTCLHHXNK theo chỉ đạo tại Nghị quyết số 02/NQ-CP (ngày 01/01/2020) và Nghị quyết số 99/NQ-CP (ngày 13/11/2019). Mục tiêu của đề án là cắt giảm chi phí, thời gian và tạo thuận lợi cho DN, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trên cơ sở cải cách thực chất công tác KTCN theo hướng cơ quan hải quan là đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu (trừ các mặt hàng liên quan đến an ninh, quốc phòng, kiểm dịch...) do bộ, ngành có chức năng quản lý chuyên ngành thực hiện hậu kiểm. |
Nguyễn Thanh - Hải Linh (thực hiện)