Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong chia sẻ với phóng viên TBTCO xung quanh nội dung về thực trạng và giải pháp cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.

Kế hoạch phát triển ngành mới chỉ dừng lại ở chỉ tiêu mong muốn

PV:Được biết,ĐừngmơmộngmộtthươnghiệuôtôViệkết quả bóng đá trực tuyến hôm nay 24h từ năm 2018, ASEAN sẽ trở thành khu vực kinh tế mậu dịch tự do với thị trường ô tô lên tới 4,7 triệu xe vào năm 2020. Và theo lộ trình giảm thuế đến năm 2018, một số dòng xe nhập khẩu thuộc khối ASEAN sẽ có mức thuế ưu đãi đặc biệt 0%. Ông đánh giá như thế nào về việc thực hiện lộ trình này của nước ta hiện nay?

Ngành công nghiệp ô tô cần phải có cái nhìn nhận nghiêm túc hơn, tránh sự méo mó, chi phối lợi ích nhóm và chi phối bởi mục tiêu duy ý chí. Chuyên gia Nguyễn Minh Phong

Ông Nguyễn Minh Phong:Trên thực tế, chúng ta đều thấy thuế nhập khẩu ô tô đã giảm. Trước đây, đã từng có lúc mức thuế này là 300%, nhưng hiện nay, chỉ còn khoảng từ 50 – 80% và tùy theo từng loại.

Như vậy, về cơ bản chúng ta đang có sự triển khai theo cam kết.

PV:Thế còn sự chuẩn bị “nhập cuộc” của ngành ô tô cũng như doanh nghiệp trong nước thì sao, thưa ông?

Ông Nguyễn Minh Phong:Đây mới là vấn đề chính mà chúng ta quan tâm khi nhắc đến ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam. Vấn đề chính là sự thích ứng của DN trong nước trước lộ trình hội nhập cũng như trước áp lực của cạnh tranh.

Cho đến nay, chúng ta thấy, dường như chưa có sự thay đổi lớn. Các mục tiêu trọng điểm của ngành ô tô, các kế hoạch phát triển dường như chỉ dừng lại ở các chỉ tiêu mong muốn và chưa có hoạt động triển khai cụ thể.

Nói như vậy có nghĩa là về cơ bản, chúng ta vẫn duy trì ở nếp cũ. Tức là chỉ dừng ở lắp ráp và nhập khẩu nguyên chiếc, thiếu nền công nghiệp phụ trợ cần thiết.

Được biết, một số DN ô tô của Việt Nam có khả năng đảm nhiệm một tỷ lệ nội địa hóa cao hơn nhưng bị dừng lại bởi khó khăn về tài chính. Điều này gây lãng phí cho bản thân DN, cho ngành và cho đầu tư xã hội.

Trước thực trạng như vậy, rõ ràng, ngành công nghiệp ô tô cần phải có nhìn nhận nghiêm túc hơn, tránh sự méo mó, chi phối lợi ích nhóm và chi phối bởi mục tiêu duy ý chí.

Đừng chỉ hô hào rồi bỏ mặc DN

PV:Về ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô, tất cả những DN tham gia sản xuất sản phẩm hỗ trợ đều là DN tư nhân. Ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Ông Nguyễn Minh Phong:Về nguyên tắc, không có ngành công nghiệp ô tô của nhà nước. Nước nào cũng như vậy, trừ trường hợp, các tổ hợp, tập đoàn công nghiệp rất quan trọng và đang đứng trước nguy cơ, khó khăn thì nhà nước mới đứng ra hỗ trợ, sau đó lại “rút” ra.

Ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô của Việt Nam cũng theo hướng đó. Tức là, Nhà nước để cho DN tư nhân làm.

DN đừng mơ một thương hiệu ô tô 100% Việt Nam mà đuổi theo những cái vượt quá sức mình. Ảnh: ST

PV:Theo ông, để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô, chuẩn bị “thế” và “lực” cần thiết trước thềm 2018, thì chúng ta cần phải làm gì?

Ông Nguyễn Minh Phong:Để phát triển công nghiệp hỗ trợ ô tô trong thời gian tới thì ngoài quy hoạch cần phải có kế hoạch và dự án cụ thể liên quan đến đầu tư của các tập đoàn ô tô nước ngoài và đặc biệt là sự chuyển giao.

Lấy ví dụ như Samsung trong lĩnh vực công nghệ thông tin, họ đưa ra một danh mục 180 sản phẩm phụ trợ và đề nghị các DN Việt cung cấp. Tương tự như vậy, các DN ô tô nước ngoài đầu tư tại Việt Nam cũng cần có một danh mục như thế.

Đồng thời, đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật để tạo ra những hợp đồng có sự liên kết chuỗi, nhằm tạo ra một thị trường ổn định, cũng như tạo ra áp lực hỗ trợ về công nghệ, về tài chính nhất định giúp DN Việt làm và làm được.

Chỉ có như vậy, DN sản xuất phụ trợ ô tô của Việt Nam mới “hòa nhập” được vào công việc. Còn nếu không tất cả chỉ dừng lại ở việc hô hào, các DN vẫn bị bỏ rơi, bỏ mặc hoặc lạc lõng trên con đường của mình.

Chớ mơ mộng ô tô 100% “made in Việt Nam”

PV:Thế còn về phía doanh nghiệp, thưa ông?

Ông Nguyễn Minh Phong:Có hai vấn đề quan trọng mà DN sản xuất ô tô trong nước cần lưu ý. Thứ nhất, đừng mơ mộng một thương hiệu ô tô 100% Việt Nam mà đuổi theo những cái vượt quá sức mình, hoặc không hiệu quả.

Thứ hai, DN nên lựa chọn đúng sở trường của mình, đúng thị trường ngách, thậm chí có thể sản xuất từ chiếc lốp, cái vành xe, hoặc cái đinh ốc,… để tham gia được vào thị trường ô tô thế giới, xuất khẩu thị trường thế giới, với tiêu chuẩn quốc tế và các vị thế khác. Rõ ràng đấy là sự lựa chọn cần thiết của DN ô tô Việt Nam.

PV:Xin cảm ơn ông!

Tuấn Linh