Tiến sĩ Rajkishore Nayak (trái) và Tiến sĩ Reza Akbari (phải) - đồng tác giả nghiên cứu báo cáo phát triển bền vững chuỗi cung ứng sản phẩm dệt may. Ảnh HH

Ý thức từ một số doanh nghiệp lớn

Theáttriểnbềnvữngngànhdệtmayquabảovệmôitrườnhan dinh fulhamo nghiên cứu có tiêu đề “Những khuynh hướng bền vững hiện nay trong chuỗi cung ứng ngành thời trang Việt Nam” vừa được Đại học RMIT Việt Nam công bố, trong 2 thập kỷ qua, Việt Nam chứng kiến sự phát triển mạnh của ngành thời trang và dệt may. Cả 2 ngành này hiện xếp thứ tư trên tổng sản phẩm thời trang xuất khẩu nhờ giá cả lao động cạnh tranh và chính sách ưu tiên của chính phủ.

Trong khi đó, lĩnh vực dệt may xếp thứ hai sau điện tử (máy tính, điện thoại và linh kiện điện tử) trong tổng trao đổi ngoại tệ, ảnh hưởng đáng kể lên tổng sản phẩm quốc nội GDP. Song song đó, tổng giá trị xuất khẩu của ngành thời trang và dệt may Việt Nam cũng đã và đang tăng bền vững qua từng năm. Với khoảng 6.000 nhà xưởng sản xuất, ngành dệt may đang tạo công ăn việc làm cho khoảng 2,5 triệu người, chiếm khoảng 2,7% dân số Việt Nam.

Sự phát triển đã đưa đến thực tế là nhiều doanh nghiệp (DN) ngành thời trang và dệt may Việt Nam đang nỗ lực đạt được 3 mảng quan trọng gồm xã hội, môi trường và tài chính, trong tiêu chí bền vững. Thực tế này đã thể hiện được khuynh hướng của (DN) trong ngành, là đang dần thay đổi nhận thức và chọn cách bền vững hơn để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

“Các DN trong ngành bắt đầu trang bị thiết bị xử lý nước thải để có thể cho ra nước có thể uống được luôn. Nhiều nhà máy may mặc và dệt tập trung dùng các nguyên liệu bền vững hơn như bông vải hữu cơ, bông vải có trữ lượng hoá chất thấp, tre và tơ nhân tạo cho thấy DN đang có ý thức trách nhiệm hơn với môi trường” – Tiến sĩ Rajkishore Nayak - đồng tác giả nghiên cứu và là giảng viên cấp cao của Khoa Truyền thông và Thiết kế thuộc Đại học RMIT Việt Nam nhận định.

Ý thức sử dụng sản phẩm tái chế trong ngành thời trang còn thấp. Ảnh HH

Cùng giải quyết vấn nạn ô nhiễm

Tuy nhiên, sự phát triển mạnh của ngành dệt may và thời trang với số lượng cực lớn các nhà máy gia công không thể không kéo theo những vấn đề liên quan đến môi trường. Nghiên cứu cho biết, trong bảng xếp hạng toàn cầu dành cho quốc gia, Việt Nam là nước đứng thứ tư trên thế giới về thải rác thải nhựa ra biển, bên cạnh đó là sự ô nhiễm của đất đai do dùng thuốc trừ sâu trong trồng sợi bông, như bông vải.

Đồng thời, ngành thời trang ‘mì ăn liền’ cộng với túi tiền rủng rỉnh của người tiêu dùng khiến đồ may mặc bị đào thải nhiều hơn, trong khi đó ý thức tái sử dụng, tái chế và dùng các sản phẩm cũng như bao bì thân thiện với môi trường vẫn còn thấp trong những khách hàng của ngành thời trang ở Việt Nam. Cụ thể là số DN tái sử dụng hay nâng cấp quần áo cũ rất thấp. Kết quả là nhiều quần áo cũ và lỗi thời cuối cùng cũng bị đẩy ra các bãi rác, tạo ra vấn nạn môi trường vô cùng nghiêm trọng ở Việt Nam.

Theo Tiến sĩ Rajkishore Nayak, những DN không thể dự phần vào giải quyết vấn nạn ô nhiễm môi trường chủ yếu là các DN vừa và nhỏ vì vấn đề tài chính. Việc mua trang thiết bị và công nghệ mới để xử lý thì tốn kém. Chính vì thế mà cần có sự hỗ trợ từ phía Chính phủ đối với các chính sách thân thiện môi trường của DN để có thể đạt được bền vững về môi trường.

Khái niệm chuỗi cung ứng bền vững vẫn còn khá mới mẻ với nhiều đơn vị gia công dệt may. Ảnh HH

Cùng quan điểm trên, Tiến sĩ Reza Akbari - Đồng tác giả nghiên cứu và là Chủ nhiệm Bộ môn Quản trị chuỗi cung ứng và Logistics cho rằng, kinh tế Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ và Việt Nam được định vị là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất và hấp dẫn nhất trên thế giới. Tuy nhiên, song hành cùng kết quả phát triển này, cần thực thi chiến lược bền vững và cập nhật nguyên tắc ứng xử thể hiện hơn mối quan tâm với phương thức vận hành chuỗi cung ứng bền vững, đặc biệt là trong ngành thời trang./.

Đỗ Doãn